Zgodnie z ustawą z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie Notariusz jest powołany do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną (czynności notarialnych). W wypadkach określonych w ustawie czynności notarialnych mogą dokonywać również zastępca notarialny lub aplikant notarialny. Czynności notarialne, dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego. Notariusz używa pieczęci urzędowej z wizerunkiem orła.

Zakres czynności dokonywanych przez notariusza definiuje art. 79 wyżej wymienionej ustawy. Zgodnie z nim notariusz dokonuje następujących czynności:

    • sporządza akty notarialne (umowa sprzedaży, umowa przedwstępna, umowa deweloperska, umowa darowizny, umowa zamiany, umowa o dożywocie, umowa zniesienia współwłasności, umowa o dział spadku, umowa zrzeczenia się dziedziczenia, umowa o podział majątku wspólnego, umowa majątkowa, oświadczenia o ustanowieniu użytkowania, służebności, hipoteki, oświadczenia o poddaniu się egzekucji, testamenty i inne);
    • sporządza akty poświadczenia dziedziczenia (notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych);
    • podejmuje czynności związane z zarządem sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej;
    • sporządza poświadczenia (własnoręczności podpisu, zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem, daty okazania dokumentu, pozostawania  osoby przy życiu lub w określonym miejscu);
    • spisuje protokoły (notariusz spisuje protokoły walnych zgromadzeń organizacji społecznych, stowarzyszeń, spółdzielni, spółek i innych osób prawnych w przypadkach prawem przewidzianych; notariusz spisuje również protokoły, w tym protokoły dziedziczenia, w celu stwierdzenia przebiegu pewnych czynności i zdarzeń wywołujących skutki prawne, a w szczególności dotyczące stawiennictwa stron i złożonych przez nie oświadczeń, a także, na żądanie strony stawającej, niestawiennictwa strony drugiej; protokoły spisuje się w formie aktu notarialnego);
    • sporządza protesty weksli i czeków (notariusz sporządza protesty weksli i czeków stosując przepisy prawa właściwe dla tych czynności);
    • przyjmuje na przechowanie pieniądze, papiery wartościowe, dokumenty, dane na informatycznym nośniku danych, o którym mowa w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (notariusz przyjmuje na przechowanie wszelkiego rodzaju dokumenty, nawet w kopertach zamkniętych; notariusz także w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością ma prawo przyjąć na przechowanie, w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej; dla udokumentowania tych czynności notariusz prowadzi specjalne konto bankowe; zarówno z przyjęcia dokumentu na przechowanie, jak i z przyjęcia depozytu notariusz spisuje protokół);
    • sporządza wypisy, odpisy i wyciągi dokumentów (oryginał aktu notarialnego pozostaje w kancelarii notarialnej; strony oraz inne uprawnione osoby otrzymują wypisy aktu notarialnego, które mają moc prawną oryginału; dzięki temu, że oryginał aktu notarialnego przechowywany jest przez notariusza (lub właściwy sąd), strony mogą w każdej chwili (nawet po wielu latach) uzyskać dodatkowe wypisy sporządzonego aktu, które mają moc oryginału; wypis podpisuje notariusz i opatruje go pieczęcią; do wydawania wyciągów i odpisów stosuje się te same zasady, na jakich wydaje się wypisy);
    • sporządza, na żądanie stron, projekty aktów, oświadczeń i innych dokumentów;
    • składa wnioski o wpis w księdze wieczystej wraz z dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu w księdze wieczystej (jeżeli akt notarialny zawiera przeniesienie, zmianę lub zrzeczenie się prawa ujawnionego w księdze wieczystej albo ustanowienie prawa, które może być ujawnione w księdze wieczystej bądź obejmuje czynność przenoszącą własność nieruchomości, chociażby dla tej nieruchomości nie była prowadzona księga wieczysta, notariusz sporządzający akt notarialny, nie później niż w dniu jego sporządzenia, składa wniosek o wpis w księdze wieczystej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe; na żądanie strony czynności notarialnej, wniosek zawiera żądanie dokonania w księdze wieczystej także innego wpisu związanego z czynnością notarialną; złożenie wniosku o wpis w księdze wieczystej przez notariusza za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe uważa się za złożenie wniosku przez stronę czynności notarialnej);
    • sporządza inne czynności wynikające z odrębnych przepisów.
  • Przy dokonywaniu czynności notarialnych notariusz jest obowiązany czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne.

    Akty i dokumenty powinny być sporządzone przez notariusza w sposób zrozumiały i przejrzysty.

    Notariusz jest obowiązany udzielać stronom niezbędnych wyjaśnień dotyczących dokonywanej czynności notarialnej.

    Notariusz odmówi dokonania czynności notarialnej sprzecznej z prawem.

    Czynności notarialnych notariusz dokonuje w kancelarii notarialnej. Czynność notarialna może być dokonana także w innym miejscu, jeżeli przemawia za tym charakter czynności lub szczególne okoliczności.

    Czynności notarialnych notariusz dokonuje w języku polskim. Na żądanie strony notariusz może dokonać dodatkowo tej czynności w języku obcym, wykorzystując własną znajomość języka obcego wykazaną w sposób określony dla tłumaczy przysięgłych lub korzystając z pomocy tłumacza przysięgłego.

    Notariusz jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość ze względu na wykonywane czynności notarialne. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa także po odwołaniu notariusza. Obowiązek zachowania tajemnicy ustaje, gdy notariusz składa zeznania jako świadek przed sądem, chyba że ujawnienie tajemnicy zagraża dobru państwa albo ważnemu interesowi prywatnemu. W tych wypadkach od obowiązku zachowania tajemnicy może zwolnić notariusza Minister Sprawiedliwości. Obowiązek zachowania tajemnicy nie dotyczy informacji udostępnianych na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2000 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – w zakresie określonym tymi przepisami.

    Przy dokonywaniu czynności notarialnej notariusz jest obowiązany stwierdzić tożsamość osób biorących udział w czynności. Stwierdzenie powinno nastąpić na podstawie prawem przewidzianych dokumentów (dowodu osobistego, paszportu lub karty pobytu), a w braku takich dokumentów – w sposób wyłączający wszelką wątpliwość co do określenia tożsamości osoby biorącej udział w czynności notarialnej, natomiast w przypadku osób prawnych lub spółek osobowych dodatkowo niezbędny jest numer KRS, REGON, NIP. Sposób stwierdzenia tożsamości notariusz określi w sporządzonym dokumencie.

Sporządzenie czynności notarialnej powinno zostać poprzedzone kontaktem osobistym, telefonicznym lub mailowym z notariuszem lub pracownikami Kancelarii. Pozwoli to ustalić rodzaj czynności, które mają zostać przeprowadzone, dokumenty, jakie należy przedłożyć przed dokonaniem czynności notarialnej, wysokość wynagrodzenia notariusza oraz wysokość koniecznych opłat sądowych i podatków.
Czynności notarialnych polegających na poświadczaniu zgodności odpisów, wypisów, wyciągów lub kopii z okazanymi dokumentami, daty okazania dokumentów, daty pozostawania osoby przy życiu oraz własnoręczności podpisów notariusz dokonuje na bieżąco.